Helena BÅ‚awatska, KSIÄ„ZKI
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Teozofia.org - Helena BÅ‚awatska
Page 1 of 3
szukaj...
StronaGłówna Forum Linki Kontakt
Teozofia w Polsce
Zapraszamdonowejsekcjistrony
"
PolscyTeozofowie
".
Zapraszmynanasze
forum
teozoficzne.
Ciekawejlektury!
Menu
StronaGłówna
T.Teozoficzne
Teozofowie
Czytelnia
Sentencje
Forum
Linki
Kontakt
Helena Bþawatska
Helena Bþawatska
(W.P.śelichowska)
NazwiskoBławatskiejściślejestzwiązanezdziejamiruchuokultystycznegoiTowarzystwa
Teozoficznegowkrajachobupółkul,leczśmiałorzecmoŜna,iŜpozakołami,interesującymisię
specjalniewiedzątajemną,wPolscemałoktomapojęciaoŜyciu,pracachiwpływiena
rozpowszechnieniewświecieideiteozoficznychtejbądźcobądźniezwykłejkobiety.Wobeccoraz
większegozainteresowaniasięwspółczesnościtajemnymisiłamipsychicznymiwczłowieku,nadobie,
sądzimy,będziezapoznaćpolskiegoczytelnikazpostaciątejpionierkiruchuteozoficznegowEuropie
iwAmeryce,jakąbyłaHelenaBławatskapodkoniecubiegłegostulecia.Podkreślamy:ruchu
teozoficznego,niespirytyzmuleczwogólemediumizmu,gdyŜzałoŜycielka„Towarzystwa
Teozoficznego"wdrugiejpołowieswegoŜycianiejednokrotnieikategoryczniepotępiałamediumizm
ispirytyzm,jakoszkodliwedlarozwojuduchowegojednostkiiaczkolwieksamabyławybitnym
medium,pokonałazczasemwsobiesiłąwoliprzemoctychwładzpsychicznych,słuŜącisłowemł
pióremwyłącznieideiwewnętrznegodoskonaleniasięczłowiekaipowszechnegobraterstwa
duchowego,wmyślzasadetycznychindyjskichjogów.
CałyszeregfaktówzjejdziałalnościpozałoŜeniumiędzynarodowegoTwaTeozoficznegoto
stwierdza,itonaleŜywziąćpoduwagę,obserwującstanowiskojejprzeciwników,których,rzecz
prosta,miaładuŜowięcejniŜzwolenników.
CzyoskarŜanieBławatskiejmediumoszarlatanerięmiałopodstawę,czynie—tomoŜe
interesowaćtylkospecjalistówbadaczytejdziedzinyzjawiskiróŜnychciekawskich;oskarŜanieoto
Bławatskiejteozofkijest,oczywiście,nonsensem,jakimógłpowstaćtylkowgłowachzakutych
materialistów,notoryczniewrogousposobionychprzeciwdowodzeniuistnieniawczłowiekujakiejś
„duszy",atymsamemmoŜnościjejdoskonaleniasię.
Helena,córkaPiotra,Bławatska,zdomuHahn,byłacórkaoficeraartyleriiiznanejliteratki
rosyjskiej,HelenyFadiejewHahn,którąkrytykihistorykliteraturyBielińskinazwałrosyjskąGeorge
Sand.ProwadziławdzieciństwieŜywotkoczowniczy,jakodzieckodowódcybaterii,przenoszonegoz
miejscanamiejsce,zwyczajnie,jakwwojsku.Odnajmłodszychlatzdradzałacharakterraczej
chłopcaniŜdziewczynki:śmiała,samodzielna,niesforna,oduŜychzdolnościachfilologicznychi
muzycznych,wyrywałasięwświatwcześnie.W17tymrokuŜyciawyszłasamowolniezamąŜza
staregourzędnika,p.Bławatskiego,wicegubernatoranaKaukazie,jakpóźniejprzyznawałasię
otwarcie„jedyniewtymcelu,Ŝebyuwolnićsięodopiekirodziny";wkilkamiesięcypotemporzuciła
go,wyjechałaniewiadomodokądiprawiewciągudziesięciulatznikałatak,Ŝelatamirodzinanie
miałaoniejŜadnychwieści.
WiększączęśćtegookresuŜyciaBławatskaspędziłapozaEuropą;szereglatmieszkaław
Indiachpółnocnych,gdziestudiowałasanskrytiwiedzętajemnąindyjskichRadŜJogów,Stęskniwszy
sięzarodziną,BławatskawracadoRosjiwr,1859,akuratwdziesięćlatposwejucieczceibawitou
ojcaisiostrywgub.Pskowskiej,toukrewnychmatki,wTyflisie.Powróciła,jakowyjątkowosilne
medium,wywołującniesłychanewraŜeniewotoczeniuprzejawamiswejsiływewszelkich
dziedzinachzjawiskmediumicznych:jasnowidzenia,telepatji,1materializacji,porozumiewaniasięz
duchamizmarłychetc.Wedługświadectwasiostry,Helenacierpiałanadówczesnymswoim
„bezsilnym,niezaleŜnymodwolimediumizmem",gardzącnimjuŜwówczas,uwaŜająctenstannie
tylkoza„uchybiającygodnościludzkiej,zaprzejawysiłynieczystej"leczizaszkodliwydlazdrowia.
Oczywiście,sensacyjnezjawiskaściągałylicznychciekawychiotoczyłyjąsławą„cudotwórczyni"na
całymKaukazie,nawetwPetersburgu—copotemdokońcaŜyciawlokłosięzaBławatską
teozofką,naraŜającjąnawieleprzykrychprzejść,oskarŜeńooszustwaspirytystyczneiprzylepiając
siędocałejjejprzyszłejdziałalności,którąrozpoczęła,rozwinąwszyswesiłypsychicznetakdalece,
Ŝepoddałaswejwoliizdobyłakontrolęnadzewnętrznymiprzejawamiswegomediumizmu.
AczkolwiekzapierwszejswejbytnościwIndiachBławatskazaczęłajuŜstudiowaćindyjską
wiedzętajemną,niebyłaniąjeszczeduchowoprzesiąknięta,ipopowrociedoojczyznyczynna,
ruchliwanaturamłodejkobietygoniwciąŜzaczymśnieznanymcobyjąprzykułodosiebie.Przez
pięćlatpobytuwówczaswRosji,BławatskamiotasięwróŜnestronyŜyciowej,praktycznejnarazie
działalności:prowadzisamodzielniehandeldrzewemnaduŜąskalę,zakładafabrykęsztucznych
kwiatów,eksploatujezpowodzeniemwynalezionyprzezsiebiesposóbtaniegowyrobuatramentui
t.d.TrwatogorączkoweszukanieoparciaŜyciowegodochwili,gdynahoryzonciejejzainteresowań
zjawiasięnajstarszareligiarozumu:teozofia.
WówczaszatrzymujesięwswymszukaniusensuŜyciaicałewłasnepoświęcaodtądtymideałom,
którestaroŜytnaezoterycznanaukawskazuje.
Wr.1864jedzienapołudnieRosji,stamtąddoGrecjiiEgiptu.WKairzeporazpierwszyzjawia
sięuBławatskiejzdolnośćwidzeniazmarłychotysiącemilwsamdzieńichśmierci,copotemstale
siępowtarza.Wr,1873BławatskaprzenosisiędoStanówZjednoczonychitutajwstępujedo
organizującegosiętowarzystwateozofów,gałęziindyjskiegoBractwaAryjskiego;jednymzcelów
tow.byławalkazbredniamispirytystów,wktórejBławatskawzięłagorliwyudział.Wopinii
powszechnejnieodróŜnianojeszczespirytyzmuodteozofii.Bławatskapiszewjednymzlistówdo
rodziny:„Jacyznasspirytyści!Raczejspirytualiściitonienamodłęamerykańską,lecznastaro
aleksandryjskÄ…".
Tutajrozpoczynaswepierwszedzieło„Isisunveiled"(OdsłoniętaIzyda),którenarobiło
wielkiegohałasuwsferachnietylkookultystów;takiejmiaryuczeni,jakJohnDraper,Russel
Wallace,rywalDarwina,pisaliartykułyotejksiąŜce,pełnezdumienianaderudycjąiprzenikliwością
autorki.MasoniAngliiprzysyłająBławatskiejdyplomnaczłonkaza„Izydę",coją,zdaniemsiostry
biografki,umiarkowaniewzruszyło(„ładnytylkoorder—pisałaHelena—krzyŜrubinowyiróŜa");
nierówniewięcejobeszłojąodznaczeniedyplomemprzeznajstarsząnaświecie,przedchrześcijańską
2008-05-23
Teozofia.org - Helena BÅ‚awatska
Page 2 of 3
jeszczeloŜęindyjskiegobractwaSatBaywBenaresie,posanskryckuzredagowanym.
Byłtoczaswojnyrosyjskotureckiej.Bławatska,naleŜyzaznaczyć,byłazawszegorącąpatriotką,
nawetszowinistką;niemogącprzemódzswegoczystouczuciowegostosunkudomonarchizmu
rosyjskiego,jakotradycjinarodowej,tateozofkawpadaławtakiesprzeczności,jakprzywiązaniedo
caratuprzyjednoczesnympropagowaniunaczelnejzasadyteozofów:tolerancjiwszelkichwierzeń
religijnychibraterstwaludzkości.Wr.1878zBławatskąwydarzyłasięrzeczszczególna:wpadław
stanletargiczny,naktórymsięniepoznano,ijuŜmielijąpochować,gdygłównyjejpomocnik,
pułkownikHenryOllcototrzymałzIndiidepeszęodczłowieka,któregorzekomanieboszczkauwaŜała
zaswegomistrza,Ŝetonieśmierćiniechorobaleczprzemęczeniepracą...„ciałopotrzebowało
wypoczynku:będziezdrowa".PiątegodniaBławatskaistotniewstałazupełniezdrowa.
PotymwydarzeniugłówniprzedstawicieleTwaTeozoficznegowAmerycewyjechalidoIndii.
MotywowaliteprzenosinychęciąbliŜszychbadańnadsanskrytologjąipracynadrestauracją
pierwotnychwierzeńhindusów,wspólniezuczonymreformatorem,DianandiSaraswati,zwanym
„LutremIndii",którygłosiłmonoteizm,wedługnajstarszychWed,świętychksiągbuddyzmu.Two
Teozoficznepostawiłosobietrzyzasadniczecele:1)„WszechświatowyZwiązekBraterstwa"bez
róŜnicywiary,rasy,pochodzenia.CzłonkowiejegoobowiązanisądąŜyćustawiczniedomoralnego
samodoskonaleniasięipomocywedlesiłbliźnim,pomocyduchowej,awraziemoŜnościi
materialnej;2)współdziałaniewrozpowszechnianiuwiedzyteozoficznej;3)nieobowiązkowebadania
wdziedzinienieznanychprawprzyrodyisiłpsychicznychczłowieka.
Tylkopierwszypunktobowiązywałwszystkichczłonków.Wlutym1879r.BławatskąiOllcot
zawinęlidoprzystaniBombaju,gdziebractwoAryaSamadŜurządziłoimuroczysteprzyjęciez
muzyką,kwiatamii...białymisłoniami,ZpoczątkuwładzeangielskiepodejrzewałyBławatskąo
szpiegostwo,opropagandęrosyjskichwpływówwIndiachiczyniłyjejwstręty.Dopierolistydo
władzwIndiachlondyńskichprzyjaciółBławatskiejiOllcota,azwłaszczapismolordaLindsey'a,
członkaKról.AkademiiNaukiwrazTow.Teozof.dowicekrólaIndii,lordaLitton'a,poprawiły
sytuacjędziałaczy.
PobytBławatskiejwIndiachtoznówsplotgorliwejpracypropagandowejiwalkz
przeciwnikami,przerywanyciągłymzapadaniemnazdrowiu,wskutekwarunkówklimatycznych,z
któregowydobywasięprawiezawszewsposóbniezwykły,niemalfantastyczny;toleczyją
pomyślniejakiśniewiadomoprzezkogoprzysłanyznachor,gdylekarzeeuropejscyskazalijąjuŜna
śmierć,tozjawiająsięjacyśnieznaniludzieiwywoŜąjąnakuracjęwtajemniczemiejsca,skąd
powracawyleczona;świadcząotychnagłychzniknięciach,próczzeznańotoczenia,stemplelistów,w
którychzawiadamiaozmianiemiejscapobytu.Wjednymznich,dosiostryopisuje,jakLama
tybetańskiDeboDurgaj,wyleczyłjąw„poświęconychlasach"Deobendu,dokąd„kazanojej"udać
sięzAlłachabadu.ZamordowanieAleksandraIIwroku1881wstrząsnęłoniątak,ŜeznówpowaŜnie
zasłabła;jakwiadomebyłyotoczeniujejuczuciepatriotyczne,świadczyfakt,ŜeprezesTwa
Teozoficznego,Ollcot,przezdelikatnośćwydałwczasiechorobynumerredagowanegoprzeznią
„Teozofa"wŜałobnejobwódce!WowymczasiestowarzyszeniemiałojuŜwłasnąsiedzibę,piękną
posiadłość,podMadrasem,wAdiarzenadbrzegiemoceanu.
Wr.1884BÅ‚awatskazOllcotemwyruszyliEuropywsprawachtowarzystwa.Wczasietej
podróŜyBławatskamiałaznowuwidzeniebliskiegozmarłegowdzieńjegośmierci:wOdesiezmarł
jejwujFadejew,któregotrzyrazyzrzęduwidziałaprzedsobą,awSuezieprzekonałasięzgazet
rosyjskich,Ŝeistotniewtedywłaśnieumarł.
OstatnielataŜyciaBlawatskiej,spędzonewEuropie,byłynajpłodniejszymokresemjejdziałalności
napolupropagandyteozofii.Utrzymującstałykontaktzoddziałamiindyjskimiamerykańskim
TowarzystwaTeozoficznego,pionierkategoruchugłównąkwateręmiałaterazwAnglii,gdzieprzy
miejscowymoddzialepowstałaspecjalnasekcjaezoterycznajejimienia(„BłavatskyLodgeofthe
LondonTheosophicalSociety")Zjednałasobiewieluzwolennikówinakontynencie:powstały
oddziaływParyŜu,wSzwecji,wSzwajcar}},wHiszpanii,wNiemczech(WiirtzburgiErbelfeld);takie
znakomitościzeświatanaukowegoangielskiegoifrancuskiego,jak:Crookes,dr.Richet,Flammarion
byłyzniąwstałychstosunkach.LondyńskieTow,Psychiczne,stojącenagruncienauk
przyrodniczychiwiedzyścisłej,wystąpiłowrogoprzeciwteozofii;wraporcie,rozesłanymdo
wszystkichcentrównaukowychświata,potępiającteozofię,zarzuciłoBławatskiej,iŜ„wymyśliłanigdy
nieistniejącychJogów".Dowiedziawszysięotym,hindusizasypalijąlistami,agazety
oświadczeniamioprawdziwościistnieniatychwyŜszychistot(SuperiorBeings).Międzyinnymi,z
Negapatamy,krainypandytów(uczonych)nadszedłmemoriał,opatrzony70podpisami,z
oświadczeniem,ŜeistnienieMachatmów*)niejestzmyśleniemaichszczególnesiłypsychiczneod
wiekówbyłyznaneisądziśosobom,niemającymnicwspólnegozTow.Teozoficznymi„mme
Bławatsky".Wdałsięwtęsprawęikościółepiskopalny:odbyłosięwLondyniekilkaburzliwych
zebrań,gdzieoskarŜanoteozofówoszerzeniebuddyzmuwspołeczeństwiechrześcijańskim.
WówczasBławatską,jakoprzywódczyniruchu,wystąpiławswympiśmie„Lucifer"zlistem
otwartymdoarcybiskupakenterberyjskiego.PrymasAngliiuśmierzyłwzburzenie,oświadczając,Ŝe
niewidziwteozofiiidei,wrogichpodstawomnaukichrześcijańskieji„jeślinienaukateozofów,tojej
głosicielkazdobyłabysobiejegoszacunekisympatię".Leczotoprzyszedłnowy,najcięŜszyatakze
stronymisjonarzychrześcijańskichwIndiach,którzy,korzystającznieobecnościBławatskiej,ogłosili
rzekomezdemaskowaniejejidodalioskarÅœenieookradzenieprzezniÄ…kasyTowarzystwa.Mimo
złegostanuzdrowia
*Machatma(wielkadusza),indyjskiterminokreślającyduchowychMistrzów.
Bławatską,wniesionanafotelunastatek,beznamysłujedziedodoMadrasuobalićintrygę.Po
powrocie,wyczerpanafizycznieimoralnie,czasjakiśprzebywapodNeapolem,zanimmoŜnająbyło
przewieźćzpowrotemdoNorwood,gdziebyłagłównasiedzibateozofówangielskichizarząd
centralnyTwaTeozoficznego.Jakbytytułemrekompensatyzadoznaneprzejścia,Bławatską
oczekujeniebawemwielkitryumfwLondynie.
PopularnawAngljiwolnomyślicielka,socjalistka,mówczyniidziałaczkaspołeczna,Annie
Besant,przechodziotwarciedoobozuteozofów.Wydajebroszurę,pt„WhyIbecamea
Theosophist"(dlaczegostałamsięteozofką)iodczytujewlondyńskiejHaliofSciencewobec2000
słuchaczy,złoŜonychprzewaŜniezczłonkówzwiązkówwolnomyślicieli.Wywołałotozrozumiałe
wraŜeniewcałejumysłowejAnglii.Wstąpienietakwybitnejjednostkiwpoczetprozelitów
Bławatskiejniebawemwydałopraktyczneicennedlapropagandyowoce:dziękijejzabiegomw
robotniczejdzielnicyLondynupowstajeprzytułekklubdla300robotnicpodnazwą„Working
WomensCluboftheTheosophicalSociety"(klubkobietpracującychT,T.).Samagłosicielkazasad
teozoficznychniepotrafiłabyzapewnetegodokonać:byłaonakierowniczymmotoremduchowym
swychwyznawcówipoświęcałaswójczas,wiedzęisiłyprzedewszystkimdziałalnościpedagogicznej
ipiśmienniczej.
Resztkamitychsiłgoniąc,pracujepiórembezwytchnienia,tak,iŜśmierćzastajejąprzybiurku,
8maja1891r.nadniedokończonym,kapitalnymdziełemjejŜywota,„Tajemnadoktryna"(„Secret
Doctrine")*).Zgodniezwolązmarłej,ciałojejspalono.Wdzięczniwyznawcypodzielilipopiołyna
trzyczęściiwtrzechurnachumieścilijewgłównychogniskachjejdziałalności:wsiedzibachTow.
TeozoficznegowLondynie,wNowymJorkuiwAdiarze(wIndiach),wpokojachBÅ‚awatskiej,odtÄ…d
naznakczci,niezamieszkanych.Posypałysięskładkinastypendiawszkołach,biblioteki,tworzące
razemfunduszuczczeniapamięcipopularnejwśródteozofówPiBi(pierwszeliterypoangielsku
Heleny(H)Piotrówny(P)Bławatskiej)(B)t.zw.„H.P.B.sMemoriałFund".Najuroczyściejczczono
jejpamięćwIndiach,gdzieTowarzystwoTeozoficznewpływemswymzłagodziłostosunekAnglików
dokrajowców.Zinicjatywyprzyjaciół—Indusówobchodzonyprzezteozofówdzieńrocznicyjej
śmiercipięknienazwanoWhiteLotusDay(DzieńBiałegoLotusa).
Bezwzględunato,jakiektozajmujestanowiskowobecteozofii,fakt,iŜHelenaBławatska
rozbudziławszechświatowyruchumysłowy,zataczającywnaszychczasachcorazszerszekręgi(cała
literaturaalaMulford,ksiąŜkionauceJogów,rozwojuduchowym,całeNewagei.t.d.)czynizniej
wybitną,więcgodnąpoznaniaindywidualność.
WielkiedziełaH.P.B:
Izydaodsłonięta
DoktrynaTajemna
2008-05-23
Teozofia.org - Helena BÅ‚awatska
Page 3 of 3
DoktrynaTajemna
GÅ‚osmilczenia
PerłyWschodu
Kluczdoteozofii
WSTECZ
2008-05-23
[ Pobierz całość w formacie PDF ]