Hans Chrystian Andersen - Czerwone trzewiczki, e-Booki, H. Ch. Andersen
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Hans Christian Andersen
Czerwone trzewiczki
Była raz mała dziewczynka – delikatna i ładna –
tylko że w lecie musiała chodzić boso, bo była biedna,
a w zimie nosiła wielkie drewniaki, od których
drobne jej nóżki robiły się czerwone, strasznie
czerwone.
We wsi mieszkała stara szewcowa; siedziała i
szyła najlepiej, jak tylko potrafiła, ze starych,
czerwonych skrawków sukiennych parę małych
trzewiczków. Trzewiczki te były może niezgrabne,
ale szczerym sercem ofiarowane, a miała je dostać
mała dziewczynka. Mała dziewczynka nazywała się
Karen.
Właśnie tego dnia, kiedy odbywał się pogrzeb jej
matki, dostała czerwone trzewiczki i włożyła je po
raz pierwszy; nie było to może stosowne do żałoby,
ale dziewczynka nie miała przecież innych, więc szła
za ubogą trumną w czerwonych trzewiczkach na
bosych nogach.
Drogą przejeżdżała właśnie wielka, stara kareta, a
w niej siedziała stara pani; zobaczyła małą
dziewczynkę, ulitowała się nad nią i powiedziała do
pastora:
– Proszę dać mi tę małą dziewczynkę, będę dla
niej dobra.
Karen myślała, że to z powodu jej czerwonych
trzewiczków, ale stara pani powiedziała, że
trzewiczki są szkaradne, i kazała je spalić. A
dziewczynkę ubrała ładnie i czysto. Musiała się uczyć
czytać i szyć. Teraz ludzie mówili, że Karen jest ładna
i miła, a zwierciadło mówiło: „Jesteś o wiele więcej
niż miła, jesteś śliczna!”
Pewnego razu przyjechała do tej okolicy królowa
ze swoją córeczką, która była księżniczką. Ludzie
zbiegli się gromadnie przed pałac, a między nimi
była też Karen; mała księżniczka stała w oknie w
białej sukni i pozwalała się oglądać; nie miała trenu
ani złotej korony, tylko śliczne czerwone safianowe
trzewiczki; rozumie się, że daleko ładniejsze od tych,
które stara szewcowa uszyła niegdyś dla małej Karen.
Na całym świecie nie mogło być nic piękniejszego od
tych czerwonych trzewiczków.
Karen była już taka duża, że miała być
konfirmowana; sprawiono jej nową suknię i miano jej
sprawić nowe trzewiczki. Bogaty szewc z miasta
wziął miarę z jej małej nóżki; było to u niego w izbie,
gdzie stały wielkie, oszklone szafy pełne
najśliczniejszych trzewiczków i błyszczących butów.
Wyglądało to bardzo ładnie, ale stara pani miała
słaby wzrok i nie mogła się tym zachwycać. Wśród
trzewiczków była jedna para czerwonych, zupełnie
takich samych jak te, które miała księżniczka, ach,
jakież one były piękne! Szewc powiedział, że zrobił je
dla hrabiowskiego dziecka, tylko że miara nie była
dobra.
– To musi chyba być lakier? – zapytała stara pani.
– Tak błyszczą!
– Naprawdę błyszczą! – powiedziała Karen.
Trzewiczki były w sam raz na jej nóżki i zostały
kupione. Ale stara pani nie wiedziała wcale, że
trzewiczki są czerwone, bo nigdy by nie pozwoliła,
aby Karen poszła do konfirmacji w czerwonych
trzewiczkach.
A Karen poszła.
Wszyscy ludzie patrzyli na jej nogi, a kiedy szła
po posadzce kościelnej na chór, zdawało je się, że
nawet stare malowidła na pomnikach, portrety
pastorów i pastorowych w sztywnych kryzach i
długich czarnych sukniach wpatrywały się w jej
czerwone trzewiczki. Myślała też tylko o nich, kiedy
kaznodzieja położył jej rękę na głowie i mówił o
chrzcie świętym, o przymierzu z Bogiem i o tym, że
ona, Karen, jest już teraz dorosłą chrześcijanką, a
organy grały tak uroczyście, piękne głosy dziecięce
śpiewały na chórze i stary kantor śpiewał; ale Karen
myślała tylko o czerwonych trzewiczkach.
Po południu stara pani dowiedziała się od ludzi,
że Karen miała czerwone trzewiczki, i powiedziała,
że to było szkaradne, że to nie wypada i że Karen
odtąd ma nosić do kościoła tylko czarne trzewiczki,
chociażby nawet stare.
Następnej niedzieli była komunia i Karen,
wybierając się, popatrzyła na czarne trzewiczki,
potem na czerwone, potem na czarne – i wreszcie
włożyła czerwone.
Była piękna, słoneczna pogoda; Karen ze starą
panią szły wśród zboża; było trochę kurzu.
Przed kościołem stał stary żołnierz, oparty na kuli,
miał dziwnie długą brodę, bardziej rudą niż siwą;
była to właściwie ruda broda; zgiął się do samej ziemi
w ukłonie i zapytał starą panią, czy pozwoli obetrzeć
sobie trzewiki z kurzu. Karen wysunęła także swoje
nóżki.
– Ach, jakież piękne balowe pantofelki! – zawołał
stary żołnierz. – Siedźcie mocno przy tańcu! – i
uderzył dłonią o podeszwy.
Stara pani dala mu grosz i weszła z Karen do
kościoła.
Wszyscy ludzie w kościele patrzyli na czerwone
trzewiczki, które Karen miała na nogach, i wszystkie
obrazy ze ścian patrzyły na nie, a kiedy Karen uklękła
przed ołtarzem i przytknęła złoty kielich do ust,
myślała tylko o czerwonych trzewiczkach, i to tak, że
widziała je pływające w kielichu; zapomniała o
śpiewaniu psalmu, zapomniała o zmówieniu Ojcze
nasz.
Ludzie wyszli z kościoła i stara pani wsiadła do
powozu. Karen podniosła nogę, aby wsiąść również,
ale stary żołnierz, który stał tuż obok, powiedział:
„Ach, jakie piękne balowe pantofelki!” I Karen nie
mogła się oprzeć, musiała zrobić kilka tanecznych
kroków, a kiedy zaczęła, nogi tańczyły już same dalej,
było to tak, jak gdyby trzewiczki pozyskały władzę
nad nogami; tańczyła wokoło kościoła i nie mogła
ustać. Stangret podbiegł za nią, schwycił ją, podniósł i
wsadził do powozu, ale nogi tańczyły dalej same, tak
że straszliwie pokopała dobrą, starą panią. Nareszcie
zdjęto jej trzewiczki i nogi uspokoiły się.
W domu schowano trzewiczki do szafy, ale Karen
nie mogła się powstrzymać i wciąż na nie patrzyła.
Tymczasem stara pani zachorowała. Lekarze
powiedzieli, że nie będzie żyła, że trzeba ją bardzo
starannie pielęgnować i czuwać nad nią. Któż inny
miałby się temu poświęcić jak nie Karen? Ale w
mieście był wielki bal i Karen dostała zaproszenie;
spoglądała na starą panią, która i tak nie mogła żyć,
spoglądała na czerwone trzewiczki i myślała sobie, że
to przecież nie jest grzechem; potem włożyła
czerwone trzewiczki, przecież to było jej wolno,
potem poszła na bal, a potem zaczęła tańczyć.
Ale kiedy chciała skręcić na prawo, trzewiczki
tańczyły na lewo; a kiedy chciała wbiec do sali na
górę, trzewiczki zbiegły w dół na ulicę i dalej aż za
bramę miasta. Tańczyła w nich, musiała tańczyć, aż w
głąb dalekiego, ciemnego lasu.
Nagle zaświeciło coś wśród drzew, myślała, że to
księżyc, bo wyglądało jak oblicze ludzkie, ale to był
stary żołnierz z rudą brodą; siedział tam, kiwał głową
i mówił: „Ach, jakie piękne balowe pantofelki!”
Przelękła się i chciała zrzucić czerwone trzewiczki,
ale siedziały mocno; zerwała pończoszki, ale
trzewiczki przyrosły jej do nóg i musiała w nich
tańczyć, i tańczyła po polach i łąkach, w deszcz i w
pogodę, w noc i w dzień, a w nocy było najstraszniej.
Tańcząc, wbiegła na cmentarz, ale umarli nie
tańczyli wraz z nią, mieli co innego do roboty; chciała
usiąść na grobie nędzarza, gdzie rosła leśna paproć,
ale nie było już dla niej spokoju ani wytchnienia. A
kiedy w tanecznych skokach mijała otwarte drzwi
kościelne, ujrzała w nich anioła w długich, białych
szatach, skrzydła sięgały mu od ramion do ziemi,
oblicze jego było surowe i poważne, a w ręku trzymał
miecz, bardzo szeroki i błyszczący.
– Masz tańczyć! – rzekł – tańczyć w twoich
czerwonych trzewiczkach, aż staniesz się blada i
zimna, aż zeschnie się skóra na tobie jak na szkielecie.
Masz tańczyć od drzwi do drzwi i pukać tam, gdzie
mieszkają pyszne i próżne dzieci, aby cię usłyszały i
bały się ciebie! Tańczyć masz, tańczyć!...
– Łaski – zawołała Karen.
Ale nie słyszała już tego, co odpowiedział anioł,
gdyż trzewiczki uniosły ją poza bramę, dalej na pole,
poprzez drogę, poprzez ścieżkę, dalej dalej...
Pewnego ranka tańczyła przed drzwiami, które
dobrze znała. Z głębi domu dochodził śpiew
psalmów, wynoszono właśnie trumnę ubraną
kwiatami; wiedziała już, że to stara pani umarła.
Karen poczuła, że wszyscy ją opuścili i anioł Boży ją
przeklął.
Musiała tańczyć i tańczyła, tańczyła wśród
ciemnej nocy. Trzewiczki niosły ją po cierniach i
krzewach, które raniły jej nogi; tańczyła przez polanę
aż pod mały, samotny domek, wiedziała, że tam
mieszkał kat. Zastukała do okna i zawołała:
– Wyjdź do mnie! Wyjdź do mnie! Nie mogę wejść
do ciebie, bo muszę tańczyć!
A kat powiedział:
– Nie wiesz chyba, kim jestem. Ucinam głowy
złym ludziom i teraz czuję, że topór mój drży.
– Nie ucinaj mi głowy – prosiła Karen – bo nie
mogłabym odpokutować mojej winy, ale odetnij mi
nogi razem z czerwonymi trzewiczkami!
I wyznała swój grzech, a kat uciął jej nogi z
czerwonymi trzewiczkami; ale trzewiczki wraz z
nóżkami tańczyły dalej przez pole w głąb lasu.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]